Wytyczne edukacyjne

Przebieg lekcji

Lekcja pierwsza: w klasie

Wprowadzenie

Nauczyciel przy wykorzystaniu strony http://apps.agi.com/SatelliteViewer/ uświadamia
uczniom liczbę satelitow na orbitach okołoziemskich. Omawia krotko ich funkcje,
skupiając się na satelitach nawigacyjnych o zasięgu globalnym (np. GPS NAVSTAR
i GLONASS). Poprzez wybranie zakładki Mission można np. wybrać tylko satelity nawigacyjne,
a następnie pokazać inne typy satelitow.
Uczniowie na podanej powyżej stronie śledzą przebieg wybranego satelity nawigacyjnego
(ryc. 1).
Nauczyciel wskazuje kilka przykładow wykorzystania systemow nawigacji w życiu
codziennym, takich jak np. śledzenie na podstawie stron internetowych tras pociągow
(ryc. 2), statkow czy samolotow oraz korkow w mieście (ryc. 3), w ktorym mieszkają
uczniowie.

Realizacja

Nauczyciel w pierwszej części lekcji omawia rożne rodzaje systemow nawigacji satelitarnych
i ich budowę (segment kosmiczny, segment naziemny – kontroli i segment
użytkownika). Wskazuje na zasięg globalny systemow (GPS NAVSTAR, GLONASS), na
systemy w trakcie budowy (europejski Galileo, chiński BeiDou) oraz systemy o zasięgu
lokalnym, np. indyjski NAVIC.
Nauczyciel przedstawia zagadnienie dokładności odbiornika GPS (do ok. 3 m) i wyjaśnia,
jakie mogą być przyczyny zagłuszania sygnału (np. wysoka, gęsta zabudowa
miejska, gęsty las itp). Wyjaśnia, że do pomiaru położenia za pomocą GPS (x, y, z – długość
i szerokość geograficzna oraz wysokość nad poziomem morza) niezbędny jest
sygnał z minimum 4 satelitow. Odbiornik GPS pokazuje nam, ile jest satelitow nad naszymi
głowami w czasie dokonywania pomiaru.
Najważniejszym etapem lekcji jest gra terenowa geocaching oparta na wykorzystaniu
systemow nawigacji satelitarnej. Nauczyciel krotko omawia poszczegolne etapy
i reguły gry.
Geocaching (gr. geo – Ziemia, ang. cache /keʃ/ – chować, skrytka, schowek, kryjowka)
to gra terenowa adresowana do wszystkich osob, ktore lubią aktywnie spędzać wolny
czas na świeżym powietrzu. Polega na poszukiwaniu za pomocą specjalnego odbiornika
GPS lub smartfonu z zainstalowaną dedykowaną aplikacją ukrytych w terenie przez
innych uczestnikow gry „skarbow”, czyli skrzynek (niewielkich rozmiarow pojemnikow),
zwanych inaczej „cache”. Każda ze skrzynek ma określone wspołrzędne geograficzne oraz
wskazowki naprowadzające, opisane na stronie internetowej poświęconej grze. Wielkość
ukrytych skrzynek może być dowolna, tak samo jak sposob ich ukrycia. Gracze muszą
się zmierzyć z kreatywnością i pomysłowością osob, ktore są autorami poszczegolnych
skrzynek. Są one zazwyczaj ulokowane w miejscach ciekawych pod względem przyrodniczym,
historycznym czy kulturowym. Wszystkie skrzynki zawierają dziennik (ang. logbook)
oraz często drobne fanty, ktorymi wymieniają się kolejni znalazcy.
Wszystkie kroki niezbędne do uruchomienia aplikacji na dostępne w Polsce systemy
smartfonow są opisane przez Studenckie Koło Naukowe GIS Uniwersytetu Śląskiego
na stronie http://www.skngis.new.us.edu.pl/geocaching.

Przygotowanie do gry:

1. Instalacja aplikacji.
2. Rejestracja w wybranym serwisie geocachingowym.
3. Po zalogowaniu się na dedykowaną grze stronę, np. https://opencaching.pl, należy
wybrać swoją lokalizację (ryc. 4).


Nauczyciel omawia typy i rodzaje skrzynek, ktore można spotkać w terenie. Skrzynki
rożnią się rozmiarem (od mikro do tak zwanych dużych, w ktorych możliwe jest schowanie
niewielkich fantow, ktore można wziąć na wymianę) oraz typem (są np. tradycyjne
– ukryte pod konkretnymi wspołrzędnymi geograficznymi czy typu quiz – gdzie
wcześniej trzeba rozwiązać jakieś zadanie, by dojść do celu) (ryc. 5).
4. Następnie należy wybrać jedną ze skrzynek i przeczytać jej opis (ryc. 6).
5. W kolejnym kroku trzeba rozpocząć nawigację w urządzeniu, z ktorego korzystamy
podczas gry, i odszukać skrzynkę.
6. W ostatnim kroku możemy potwierdzić odnalezienie skrzynki, logując się ponownie
na stronę, oraz ocenić sposob przygotowania i ukrycia skrzynki.
Uczniowie instalują na swoich smartfonach odpowiednią aplikację, zależną od systemu,
ktory mają w telefonach, i ruszają w teren w poszukiwaniu ukrytych skrzynek.
Można także skorzystać bezpośrednio ze strony internetowej dedykowanej grze geocaching
bez potrzeby instalacji aplikacji, np. serwisu Mapa Floppa (www.flopp.net).
Strona ta jednak pracuje wolniej od aplikacji (ryc. 7).

Lekcja druga: w terenie

Po zainstalowaniu aplikacji w smartfonach uczniowie wychodzą w teren i odszukują
skrzynki, ktore wcześniej wybrali na stronie internetowej w klasie w pobliżu własnej
szkoły.
W zależności od szkoły i rozmieszczenia skrzynek w danej okolicy liczba odszukanych
skrzynek będzie rożna. Jeśli w pobliżu szkoły nie ma żadnej skrzynki, nauczyciel
może założyć własną i podać uczniom wspołrzędne ukrycia przez siebie „szkolnego
skarbu”.


Treści dodatkowe dla szkoły podstawowej oraz do wykorzystania
w zakresie podstawowym dla liceum ogólnokształcącego, technikum
i branżowej szkoły II stopnia

Zadanie 1. Rejestrowanie nowego punktu o wskazanych współrzędnych
w odbiorniku nawigacji satelitarnej

Podczas lekcji terenowej uczniowie przypominają sobie definicję długości i szerokości
geograficznej. Sprawdzają, jakie wspołrzędne ma punkt, w ktorym aktualnie się
znajdują i w jakiej postaci jest zapisany (punkt o szerokości geograficznej połnocnej
i długości geograficznej wschodniej).
Uczeń znajduje w aplikacji Mapy Google (https://www.google.com/maps) wybrany
punkt w swoim mieście, np. figurę tyranozaura stojącą przy Instytucie Nauk o Ziemi
Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu (ryc. 8). Odpowiada na pytanie: jaką odległość
musisz pokonać i w jakim czasie dotrzesz do obranego celu?
Odszukując lokalizację Instytutu Nauk o Ziemi WNP Uniwersytetu Śląskiego, uczeń
odczytuje wspołrzędne lokalizujące dinozaura przed wydziałem UŚ w aplikacji Mapy
Google (N50.299236, E19.134350).
W zależności od odbiornika uczeń sprawdza, w jakim układzie odniesienia (np. WGS
84) i jakim formacie (np. stopni dziesiętnych) zapisane zostały wspołrzędne oraz jakie
inne formaty zapisu są dostępne (stopnie dziesiętne z kierunkami; stopnie i minuty;
stopnie, minuty i sekundy). Nauczyciel wyjaśnia, że układ odniesienia WGS 84 to podstawowy,
powszechnie używany na świecie układ w systemach nawigacji satelitarnej.


Uczeń, dobierając odpowiedni format zapisu wspołrzędnych w ustawieniach GPS,
wpisuje odczytane wcześniej wspołrzędne w edytowalnym oknie Waypoint. Zmianie
może ulec zarowno pozycja, nazwa, jak i symbol zapisanego punktu. Następnie wprowadzony
do odbiornika nawigacji satelitarnej punkt można ustawić w tryb nawigacji,
by urządzenie doprowadziło ucznia do celu (ryc. 9).

Zadanie 2. Nawigowanie do punktu o znanych współrzędnych
geograficznych za pomocą aplikacji do nawigacji satelitarnej w smartfonie

Jedną z aplikacji do nawigacji satelitarnej w smartfonie jest aplikacja Mapy Google,
w ktorej możemy skorzystać z opcji Trasa. Wspołrzędne wybranego punktu
(N50.299236, E19.134350) – lokalizację figury tyranozaura przy Instytucie Nauk o Ziemi
UŚ – można wpisać bez wcześniejszego ingerowania w ustawienia dotyczące formatu
wprowadzania danych (ryc. 10).


Podsumowanie
Na koniec lekcji nauczyciel podkreśla rożnorodność tematyczną skrzynek geocachingowych.
Mowi, że są przykłady skrzynek o tematyce przyrodniczej, historycznej,
biologicznej, a także dotyczące kultury danego regionu. Zwraca uwagę, że zawarte
w skrzynkach informacje mają czasem bardzo duże znaczenie lokalne, ponieważ dostarczają
informacje, ktorych nie uzyskamy z książek, a są przekazywane od wielu pokoleń
przez społeczności lokalne.
Nauczyciel w podsumowaniu lekcji odnosi się także do charakterystyki najbliższej
okolicy, w ktorej zamieszkuje uczeń. Zachęca do krotkiej dyskusji na temat swojej „małej
ojczyzny”. Zadaje pytanie, jak uczniowie oceniają swoją okolicę. Prosi o wymienienie
pozytywnych i negatywnych aspektow przyrodniczych i gospodarczych.

Praca domowa (po pierwszej lub po drugiej lekcji)

Jaki ciekawy obiekt (miejsce) mogłabyś/mogłbyś polecić do stworzenia nowej
skrzynki geocachingowej w twojej okolicy? Zaprojektuj jej opis na wzor opisu skrzynek
omawianych na lekcji. Uwzględnij szczegołową lokalizację, zdjęcia i ciekawostki zachęcające
innych do odwiedzenia zaproponowanego przez ciebie miejsca

c: geo - szybkie wskazówki

Kilka poradników dla posiadaczy c:geo, zebrane i opracowane przez wolaka


Tworzenie logów offline:

https://www.youtube.com/watch?v=ZU5qEaEvdUg

Mapy offline (pobierane i wgrywanie) :

https://www.youtube.com/watch?v=8rjbZOVeiP0

Pobieranie skrytek do offline:

https://www.youtube.com/watch?v=jsG1x-_CXUo


Azymut (nawigowanie i wyznaczanie):

1.przesuwamy menu o jedno okienko w lewo z głównego widoku kesza i klikamy dodaj punkt nawigacji



2.klikamy na współrzędne i wpisujemy od jakich współrzędnych ma być liczony azymut (zazwyczaj są to wsp. ikonki to klikamy wsp. skrzynki



3.wpisujemy wartość w stopniach! do azymutu i w metrach (domyślnie) jako odległość



4.zaznaczamy na samym dole ustaw jako wsp. skrzynki w c:geo i na www w ten sposób gdbyśmy kiedyś potrzebowali współrzędnych to będziemy mieli zawsze dostępne je na www.geocaching.com jako główne współrzędne



5.Mamy teraz dwa punkty jeden to finał a jeden są to oryginalne wsp. ikonki



6.Na mapie mamy finał zaznaczony ikonką a nie punktem nawigacji



Oczywiście to jest tylko przykład a współrzędne, azymut i odległość są zmyślone, finał tego kesza jest gdzie indziej

Naprawiona wersja PQLibre

Wielu z was zauważyło zapewne, że przestał poprawnie działać programik PQLibre, a jego autor niestety nie ma czasu aby naprawić usterkę. Na szczęście, problemem okazała się tylko jedna linia kodu. Dzięki koledze Baczy, udało się skompilować poprawnie działającą wersję programu - jest ona do pobrania z GeoCentral.pl

http://www.geocentral.pl/for-rubeus

Alternatywy dla GC Tour

Z powodu zmian w mechanizmie logowania do strony geocaching.com przestał poprawnie działać używany przez wielu z was skrypt GC Tour.
Niestety pod przeglądarkę Firefox, nie ma dla niego alternatywy :(,
[edit 26.02.2015] Zwykli użytkownicy, mogą skorzystać z mało wydajnego dodatku pod Google Chrome o nazwie CacheList, umożliwiającego dodanie pojedynczej skrytki z poziomu mapy i wyeksporotwanie jej w postaci pliku GPX.

Użytkownicy premium, mogą korzystać bez przeszkód z innego dodatku o nazwie GeoPrinter

https://chrome.google.com/webstore/detail/geoprinter/pkejgpgaflkeonkliblcplomemekogop

Sposób działania dodatku jest zbliżony do GC Tour. Skrytki, które chcemy pobrać możemy zaznaczyć z wyników wyszukiwania (hurtowo lub tylko wybrane) albo wybrać z mapy, tylko, które nas interesują. Zmianę współrzędnych, hintu, a nawet i opisu, można dokonać po wyświetleniu listy zaimportowanych skrytek. Do takiego wykazu, możemy dodać również własny waypoint zawierający pełne informacje (współrzędne opis/hint ).
Listę można nie tylko wyeksportować do pliku gpx, ale również wydrukować. Możemy również wydrukować sobie podkład mapy z zaznaczoną lokalizacją skrytek.

W odróżnieniu od GC Tour, z pomocą tego rozszerzenia możemy pobrać maksymalnie 25 ostatnich logów (wpisów do dziennika) - ale trzeba to sobie skonfigurować w ustawieniach, bo domyślnie pobieranych jest tylko 5.

Masowe logowania...

Majowy długi weekend - wiele osób wykorzysta ten czas na zdobywanie dużej, naprawdę dużej ilości skrytek.

I tu pojawia się problem - bo nie sztuką jest znaleźć 100 i więcej skrytek w ciągu kilku dni (albo nawet jednego :D ), problem pojawia się gdy trzeba je zalogować w systemie. Jak to zrobić, by nie stracić całego dnia na tej czynności ?
W przypadku gdy korzystamy z nawigacji turystycznych, nasze "działania" na załadowanych do urządzenia skrytkach, zapisywane są w specjalnym pliku tekstowym - geocache_visits.txt. Podobny plik stworzyć może również aplikacja Locus - tylko trzeba pamiętać by tę opcję uruchomić. Zgromadzone w ten sposób dane wykorzystać możemy
w serwisie geocaching.com, aby utworzyć Field Notes / Notatki terenowe, które w przypadku mniejsze ilości skrytek, ułatwią nam logowanie.
A co zrobić gdy mamy naprawdę potężną ilość znalezień i musielibyśmy spędzić naprawdę długi czas przed komputerem ? Możemy zautomatyzować ten proces z pomocą programu GSAK- poniżej video z instrukcją jako to zrobić.



W przypadku gdy, nasze urządzenie do geocachingu nie tworzy takiego pliku albo program w naszym smartfonie, nie umożliwia masowego wysyłania logów, możemy skorzystać z programu (pod warunkiem, że mamy konto premium ) Globalcaching Application, który umożliwia ręczne dodanie kodu skrytki, którą chcemy zalogować, a w przypadku programu c:geo można dokonać importu skrytek, które zostały zalogowane w trybie offline.

W ostateczności (albo w pierwszej kolejności :p) możemy również sami stworzyć nasz własny plik geocache_visits. Wbrew pozorom nie jest to jakoś skomplikowane, bo każda linijka takiego pliku odpowiada jednej skrzynce, a i struktura takiego wpisu nie jest skomplikowana.

Przykładowo:

GC4MYRB,2014-03-01T13:22Z,Didn't find it,""
GC4XY29,2014-03-01T13:37Z,Found it,""
GC2PV51,2014-03-01T13:50Z,Found it,""
GC4J7AH,2014-03-01T16:39Z,Needs Maintenance,""


Wystarczy w exelu albo dowolnym arkuszu kalkulacyjnym zrobić

Wystarczy w dowolnym arkuszu kalkulacyjnym zrobić 7 kolumn:

Kolumna 1

gc kod

Kolumna 2

znak przecinka

Kolumna 3

data i czas znalezienia (format Rok-miesiąc-dzieńTgodzina:minutaZ )

Kolumna 4

znak przecinka

Kolumna 5

typ logu (Found it, Didn't find it, Needs Maintenance )

Kolumna 6

znak przecinka

Kolumna 7

dwa razy cudzysłów (między nimi możemy wstawić jakiś komentarz np. tekst naszego ogólnego wpisu dla całej serii keszy ).

Pierwszą kolumnę musimy ręcznie wypełnić, wpisując kody znalezionych skrytek, pozostałe możemy sobie powielić [ ew, rozdzielając uprzednio na znalezione i nieznalezione ]

Tak przygotowany arkusz kopiujemy do notatnika (ważne ! ), a następnie zapisujemy jako plik geocache_visits.txt
Teraz możemy zaimportować nasz plik do programu umożliwiającego masowe logowanie albo do funkcji Field Notes w serwise geocaching.com

Sposób na GPX-a

Jeśli nie mamy konta premium, ze strony geocaching.com, możemy pobrać tylko plik .loc zawierający tylko podstawowe dane o skrytce - jej nazwę, współrzędne, oraz poziom trudności zadania/terenu. Również użytkownicy premium chcący pobrać kilka skrytek na raz, wprost z wyniku wyszukiwania, są ograniczeni do tego typu pliku.
Problem w tym, że taki plik jest w praktyce zupełnie nieprzydatny - nie załadujemy go do odbiornika turystycznego, programy do geocachingu na androida też zbytnio sobie z nim nie radzą.
Owszem można go z pomocą zewnętrznego programu przetworzyć na gpx'a - ale wciąż zawierał on będzie wyłącznie informacje o położeniu skrytki.

Na szczęście, z pomocą przychodzi tu specjalny skrypt stworzony przez pewnego niemieckiego geocachera, umożliwiającym uzyskanie wprost z przeglądarki "kompletnego" pliku gpx tj. takiego, który zawierający wszystkie informacje o skrytce - w tym opis, wskazówkę, wpisy poprzednich znalazców.
Z jego dobrodziejstw skorzystają użytkownicy większości przeglądarek (poza Internet Explorerem, bo produkt Microsoftu, według tego co udało mi się wyszukać nie ma takiej możliwości, albo trzeba się bardziej nakombinować i instalować dodatkowe oprogramowanie na komputerze).

Na początek naszą przeglądarkę musimy "doposażyć" o rozszerzenie umożliwiające obsługę UserSrcipts

1) Opera - rozszerzenie Violent Monkey

2) Firefox - dodatek Greasemonkey

3) Chrome - Tampermonkey


Po tym jak nasza przeglądarka została już wzbogacona, trzeba zainstalować sam skrypt, o nazwie GC Tour

I już po chwili możemy się cieszyć możliwością uzyskania pliku gpx (większą swobodą ich generowania w przypadku użytkowników premium ). Uzyskany plik, możemy nie tylko zapisać na komputerze/w pamięci naszego urządzenia, ale również wysłać bezpośrednio do naszego GPS'a. GC Tour oferuje również inne funkcjonalności związane z planowaniem wycieczek - ale to już inna historia.
Sam często z niego korzystam, kiedy potrzebuję np. swoje skrytki, które mam do przeserwisowania (nie zawsze się pamięta dokładne miejsce ukrycia - zwłaszcza w lesie )

Skrypt ma swoje ograniczenia i przy dużej ilości skrytek do pobrania przeglądarka może się zawiesić, a i samo generowanie gpx'a trochę trwa.

Przy większej ilość skrytek możemy skorzystać z jednego z dwóch programów do tworzenia qpx'ów, oferujących zbliżoną funkcjonalność co systemowa usługa dla użytkowników premium, wbudowana w serwis geocaching.com

Pierwszy z nich pod nazwą PQLibre, to napisany w javie, prosty i intuicyjny w obsłudze programik. Jego zaletą jest to, że nie trzeba go instalować i można z niego korzystać nawet wtedy, gdy nie mamy możliwości uruchamiania "obcych" programów na komputerze, z którego korzystamy.
Nasze wyszukiwanie możemy zawięzić o szereg parametrów obejmujących nie tylko rozmiar i typ skrytki, ale również kombinację atrybutów i poziomu trudności zadania/terenu.

Bardziej rozbudowany i mniej intuicyjny jest program GeoTad - tu również możemy skorzystać z 16 różnych opcji wyszukiwania. GeoTad wymaga instalacji na komputerze, co jest pewnym minusem.


Mimo tych wszystkich "ułatwień", jeśli na serio zaangażowaliście się w zabawę w geocaching, warto wykupić sobie konto premium - ma ono swoje pewne zalety ;)

Tłumacze waypointów

Bawiąc się w geocaching z pomocą różnych urządzeń i programów, napotykamy często problem niekompatybilności formatów danych. Co z tego, że mamy np. plik .gpx z zapisanymi skrytkami, skoro nasza nawigacja samochodowa, której używamy od czau do czasu (albo i na co dzień) do geocachingu potrzebuje dane w formacie .ov2 ? Na pierwszy rzut oka, wydaje się, że nie pozostaje nic innego, jak ręcznie "wklepać" współrzędne wszystkich punktów... Ma to sens przy 3-4 punktach, ale przy większej ilości, mija się to z celem. I tu z pomocą przychodzą programy do konwersji danych, które umożliwiają "przetłumaczenie" jednego formatu na inny.

Najbardziej wszechstronny jest program GPSBabel (można również przekonwertować plik on-line na stronie GSP Visualizer , który umożliwia zamianę kilkudziesięciu różnych formatów, często dość egotycznych dla przeciętnego "szukacza".

Na naszym "lokalnym" podwórku, równie przydatny jest program POIConverter, umożliwiający odczyt i zapis w punktów, w formatach obsługiwanych przez najpopularniejsze programy i urządzenia do nawigacji - w tym również AutoMapę.

Dzięki tym programom, uzyskamy plik "strawny" dla naszego urządzeni/programu i będziemy mogli sprawnie zaplanować sobie dłuższą wycieczkę (o ile jesteście zwolennikami planowania, a nie podróży tędy i owędy :D )